Schrijvers halen verhaal

In september 2010 ging uitgeverij Elmar in Rijswijk na een bestaan van 50 jaar failliet. Meer dan 70 schrijvers en ander auteursrechthebbenden zagen plotsklaps hun nog niet uitgekeerde royalties verdampen. Medewerkers raakten werkloos en ook andere schuldeisers hadden een flinke strop. Maar de auteurs zaten niet bij de pakken neer. Peter de Ruiter, Carien Karsten en Frank van Rijn richtten een actiegroep onder de naam Schrijvers halen verhaal. De groep kreeg voor elkaar dat uiteindelijk eenvijfde van de auteursclaims is vergoed en dat hun boeken in de handel bleven.

Geestesgoed
De actiegroep had zijn succes te danken aan de Auteurswet en advocaat Christiaan Mensink van bureau GMW, die hen op de mogelijkheden van de wet wees. De kwestie komt er in een notendop op neer dat de auteurs uitgeverij Elmar ooit in een contract toestemming hadden gegeven hun geestesgoed te openbaren. Nu Elmar failliet was, was er feitelijk geen contract meer en had niemand toestemming hun boeken in de handel te houden of te brengen.

Geen ramsj
Dit sneed de pas af van zogeheten ramsjboeren, die de liggende voorraad van ongeveer 250.000 Elmarboeken wilden opkopen en tegen lage prijzen weer in de handel wilden brengen. Op deze manier beoogde namelijk de curator geld binnen te halen om de schuldeisers tevreden te stellen. In dat proces zouden de auteurs echter helemaal achterin de rij komen staan en waarschijnlijk niets van de hun claims vergoed zien.

De 70 auteurs gaven slechts één partij toestemming hun boeken weer in de handel te brengen: de doorstart van Elmar, die drie oud-medewerkers wilden oprichten. Eind 2010 was het zo ver en kregen de auteurs een mooi Kerscadeautje. De actie heeft er tevens toe geleid dat de auteurs ook nog royalties tegemoet kunnen zien van de reeds gedrukte boeken, die immers weer gewoon in de handel zijn gekomen. Anders hadden die voor afbraakprijzen in winkels als die van De Slegte gelegen.

Nog afgezien van het feit dat het voor de naam van een auteur niet goed is als zijn boeken belanden in de ramsjcircuit, uit die verkoop zou hij niets hebben gekregen. De nieuwe uitgeverij Elmar geeft nu 3 procent extra royalties over die boeken. De doorstat heeft ze immers zelf voor een prikkie kunnen kopen van de curator. In dit licht bezien hebben de auteurs zelfs de doorstart van Elmar gefaciliteerd, daar het anders de vraag is wie er met de stapel van 250.000 boeken op de loop zou zijn gegaan: een ramsjboer als De Slegte (voormalig eigenaar van Elmar) of de nieuwe Elmar?

Zegt het voort
De hoop is dat andere auteurs(rechthebbenden) bij toekomstige faillissementen van hun contractpartners ook met succes een dergelijk beroep op de Auteurswet kunnen doen. Lees er alles over op www.schrijvershalenverhaal.nl. Voor zover bekend is dit de eerste keer dat er op wijze een beroep is gedaan op de Auteurswet.